Një tullumbace e supozuar e mbikëqyrjes kineze mbi Shtetet e Bashkuara javën e kaluar ndezi një bujë diplomatike dhe rinovoi frikën se si Pekini mbledh informacione mbi rivalin e tij më të madh strategjik.
Drejtori i FBI-së, Christopher Wray, tha në vitin 2020 se spiunazhi kinez përbën “kërcënimin më të madh afatgjatë për informacionin dhe pronën intelektuale të kombit tonë, dhe për vitalitetin tonë ekonomik”.
Ministria e Jashtme e Kinës tha në një deklaratë për AFP se ajo “kundërshtoi me vendosmëri” operacionet e spiunazhit dhe se akuzat amerikane “bazohen në informacione të rreme dhe qëllime të liga politike”.
Shtetet e Bashkuara kanë gjithashtu mënyrat e veta për të spiunuar Kinën, duke vendosur teknika të vëzhgimit dhe përgjimit, si dhe rrjete informatorësh.
Ish-presidenti amerikan Barack Obama tha në vitin 2015 se homologu i tij kinez Xi Jinping kishte premtuar se nuk do të kryente spiunazh kibernetik komercial.
Deklaratat e mëvonshme nga Uashingtoni kanë treguar se praktika ka vazhduar.
Këtu janë disa nga mënyrat se si Pekini ka punuar për të spiunuar Shtetet e Bashkuara në vitet e fundit:
– Lufta kibernetike –
Shtetet e Bashkuara paralajmëruan në një vlerësim të madh vjetor të inteligjencës në 2022 se gjigandi aziatik përfaqëson “kërcënimin më të gjerë, më aktiv dhe më të vazhdueshëm të spiunazhit kibernetik” për qeverinë dhe sektorin privat.
Sipas studiuesve dhe zyrtarëve të inteligjencës perëndimore, Kina është bërë e aftë në hakerimin e sistemeve kompjuterike të vendeve rivale për të hequr qafe sekretet industriale dhe tregtare.
Në vitin 2021, Shtetet e Bashkuara, NATO dhe aleatët e tjerë thanë se Kina kishte punësuar “hakerë kontraktues” për të shfrytëzuar një shkelje në sistemet e emailit të Microsoft, duke u dhënë agjentëve të sigurisë shtetërore akses në email, të dhëna të korporatave dhe informacione të tjera të ndjeshme.
Sipas deklaratave të qeverisë amerikane dhe raporteve të mediave, spiunët kibernetikë kinezë kanë hakuar gjithashtu departamentin e energjisë, kompanitë e shërbimeve, firmat e telekomunikacionit dhe universitetet.
– Frika nga teknologjia –
Frika nga kërcënimi nga Pekini ka depërtuar në sektorin e teknologjisë, me shqetësimet se firmat e lidhura me shtetin do të detyrohen të ndajnë informacione me qeverinë kineze.
Në vitin 2019, Departamenti Amerikan i Drejtësisë akuzoi gjigantin e teknologjisë Huawei për komplot për të vjedhur sekretet tregtare të SHBA-së, për t’iu shmangur sanksioneve ndaj Iranit dhe shkelje të tjera.
Uashingtoni e ka ndaluar firmën të furnizojë sistemet e qeverisë amerikane dhe ka dekurajuar fuqimisht përdorimin e pajisjeve të saj në sektorin privat për shkak të frikës se mund të rrezikohet.
Huawei i mohon akuzat.
Një ankth i ngjashëm për TikTok nxit debatin politik perëndimor, me disa ligjvënës që bëjnë thirrje për një ndalim të plotë të aplikacionit jashtëzakonisht të popullarizuar të zhvilluar nga ByteDance i Kinës mbi frikën e sigurisë së të dhënave.
– Spiunazhi industrial dhe ushtarak –
Pekini është mbështetur tek qytetarët kinezë jashtë vendit për të ndihmuar në mbledhjen e inteligjencës dhe vjedhjen e teknologjisë së ndjeshme, sipas ekspertëve, ligjvënësve amerikanë dhe raporteve të mediave.
Një nga rastet më të profilit të lartë ishte ai i Ji Chaoqun, i cili në janar u dënua me tetë vjet në një burg në SHBA për kalimin e informacionit mbi objektivat e mundshëm të rekrutimit tek inteligjenca kineze.
Një inxhinier i cili mbërriti në Shtetet e Bashkuara me një vizë studentore në vitin 2013 dhe më vonë iu bashkua rezervave të ushtrisë, Ji u akuzua se kishte dhënë informacion për tetë persona në ministrinë e sigurimit të shtetit të provincës Jiangsu, një njësi inteligjence e akuzuar për përfshirje në vjedhjen e sekreteve tregtare të SHBA-së.
Vitin e kaluar, një gjykatë amerikane dënoi një oficer të inteligjencës kineze me 20 vjet burg për vjedhjen e teknologjisë nga firmat e hapësirës ajrore amerikane dhe franceze.
Burri, i quajtur Xu Yanjun, u shpall fajtor për luajtjen e një roli udhëheqës në një skemë pesëvjeçare të mbështetur nga shteti kinez për vjedhjen e sekreteve tregtare nga GE Aviation, një nga prodhuesit kryesorë në botë të motorëve të avionëve dhe Safran Group të Francës.
Në vitin 2020, një gjykatë amerikane burgosi inxhinierin e Raytheon Wei Sun – një shtetas kinez dhe shtetas i natyralizuar amerikan – për sjelljen e informacionit të ndjeshëm në lidhje me një sistem raketor amerikan në Kinë në një kompjuter portativ të kompanisë.
– Spiunimi i politikanëve –
Me qëllimin e avancimit të interesave të Pekinit, operativët kinezë dyshohet se kanë dashuruar elitat politike, sociale dhe të biznesit amerikan.
Uebsajti amerikan i lajmeve Axios kreu një hetim në vitin 2020 duke pretenduar se një student kinez i regjistruar në një universitet në Kaliforni kishte zhvilluar lidhje me një sërë politikanësh amerikanë nën kujdesin e agjencisë kryesore të spiunazhit civil të Pekinit.
Studenti, i quajtur Fang Fang, përdori financimin e fushatës, zhvilloi miqësi dhe madje nisi marrëdhënie seksuale për të synuar politikanë në rritje midis 2011 dhe 2015, sipas raportit.
– Komisariatet e policisë –
Një teknikë tjetër e përdorur nga operativët kinezë është kërkimi i njohurive të brendshme në lidhje me funksionet e brendshme të errëta të Partisë Komuniste dhe pengimi i aksesit te liderët e lartë për të joshur objektiva të profilit të lartë perëndimorë, thonë studiuesit.
Qëllimi ka qenë të “mashtrohen liderët botërorë për ambiciet (e Pekinit)” dhe t’i bëjnë ata të besojnë se “Kina do të ngrihet paqësisht – ndoshta edhe në mënyrë demokratike”, shkroi autori kinezo-australian Alex Joske në librin e tij, “Spiunë dhe gënjeshtra: Si fshehtësia më e madhe e Kinës Operacionet mashtruan botën”.
Pekini ka ushtruar gjithashtu presion mbi komunitetet dhe organizatat mediatike të huaja kineze për të mbështetur politikat e tij ndaj Tajvanit dhe për të penguar kritikat ndaj goditjeve në Hong Kong dhe Xinjiang.
Në shtator 2022, OJQ-ja me bazë në Spanjë, “Safeguard Defenders” tha se Kina kishte ngritur 54 stacione policie jashtë shtetit në mbarë botën, gjoja për të synuar kritikët e Partisë Komuniste.
Pekini i ka mohuar pretendimet.
Holanda urdhëroi Kinën të mbyllte dy “stacione policie” atje në nëntor.
