Përmbajtja dhe pastrimi i ndotjes së mjedisit, veçanërisht në rrugët ujore, është thelbësor për kontrollin gjithnjë e më të madh të superbaktereve rezistente ndaj “plumbave”, të cilët mund të vrasin dhjetëra miliona nga mesi i shekullit, tha një raport i ri i OKB-së të martën.
Superbakteret – lloje bakteresh rezistente ndaj antibiotikëve – vlerësohet të kenë vrarë 1.27 milionë njerëz në vitin 2019, dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë thotë se rezistenca antimikrobike (AMR) është një nga kërcënimet kryesore globale për shëndetin në horizontin afatshkurtër.
Deri në 10 milionë vdekje mund të ndodhin çdo vit deri në vitin 2050 për shkak të AMR-së, thotë OKB.
Dezinfektuesit, antiseptikët dhe antibiotikët që mund të ndihmojnë mikrobet të bëhen më të fortë janë kudo, nga pasta e dhëmbëve dhe shampoja te qumështi i lopës dhe ujërat e zeza.
Një raport i ri të martën tha se ndotja është një shtytës kryesor në “zhvillimin, transmetimin dhe përhapjen” e AMR, duke bërë thirrje për veprime urgjente për të pastruar mjedisin.
“Me rritjen e ndotjes dhe mungesën e menaxhimit të burimeve të ndotjes, e kombinuar me AMR në mjediset klinike dhe spitalore dhe në bujqësi, rreziqet po rriten”, thuhet në raportin e Programit të OKB-së për Mjedisin.
Rezistenca antimikrobike është një fenomen natyror, por përdorimi i tepërt dhe keqpërdorimi i antibiotikëve tek njerëzit, kafshët dhe bimët e ka përkeqësuar problemin.
Kjo do të thotë që antibiotikët mund të mos funksionojnë më për të luftuar vetë infeksionet që ata ishin krijuar për të trajtuar.
Raporti i OKB-së të martën tha se ndotja në mjedis nga sektorët kryesorë ekonomikë e ka përkeqësuar problemin, përkatësisht nga sektorët e prodhimit farmaceutik dhe kimik, së bashku me bujqësinë dhe kujdesin shëndetësor.
Herbicidet për të kontrolluar barërat e këqija në ferma gjithashtu mund të rrisin AMR-në, ndërsa metalet e rënda po kontribuojnë gjithashtu në këtë problem.
Pasi antimikrobikët hyjnë në mjedis, ata depërtojnë në zinxhirin ushqimor – ato janë gjetur te peshqit dhe bagëtitë – dhe kthehen përsëri në fabrikat që prodhojnë produkte tualeti të përditshme, për shembull.
Gjenet rezistente ndaj antimikrobikëve janë në rrugët ujore në të gjithë globin, nga lumi Ganges në Indi deri në lumin Cache la Poudre në shtetin amerikan të Kolorados, zbuloi studimi i OKB-së.
“Kjo është një çështje e vërtetë, sepse lumenjtë janë shpesh burimi i ujit tonë të pijshëm,” tha për AFP Jonathan Cox, lektor i lartë i mikrobiologjisë në Universitetin Aston të Britanisë.
“Është tashmë një pandemi e heshtur,” paralajmëroi Cox, i cili nuk është i lidhur me studimin e OKB-së. “Po bëhet pandemia e radhës pa e njohur me të vërtetë.”
Parandalimi është thelbësor, tha OKB.
“Të nxitur nga rritja e popullsisë, urbanizimi dhe kërkesa në rritje për ushqim dhe kujdes shëndetësor, ne mund të presim një rritje të përdorimit të antimikrobikëve dhe në çlirimin e ndotësve në mjedis,” tha ai.
OKB-ja u bëri thirrje qeverive dhe grupeve ndërkombëtare të trajtojnë “burimet kryesore të ndotjes”, duke përfshirë ujërat e zeza, mbeturinat e qytetit, ofrimin e kujdesit shëndetësor, prodhimin farmaceutik dhe sektorët intensivë të kulturave bujqësore.
