Nga Brunilda. K
Jetesa e të rinjve me prindërit tashmë nuk është më vetëm një çështje tradite, por është më shumë një “zgjidhje e detyruar”.
Kjo, pasi të jetuarit vetëm është kthyer në një mision gati të pamundur.
E.K, është një i ri, 28-vjeçar nga Dibra.
Prej vitesh së bashku me familjen kanë ndërtuar një shtëpi në Rinas, rreth 30 minuta larg qendrës së Tiranës.
Ai bën dy punë, në Call Center për të përballuar koston e lartë të jetesës, ku në njërën merr një pagë prej 80 mijë lekësh dhe një tjetrën 20 mijë lejë në muaj, pra në total 100 mijë lekë të ardhura.
Mirëpo pavarësisht kësaj, e sheh të vështirë që të dalë të jetojë vetëm. Ky është një problem që po e mundon prej më shumë se një viti.
Rruga nga Rinasi në punën e tij, afër ish-stacionit të Trenit, i merr shumë kohë, për shkak edhe të trafikut të rënduar në autostradë.
Nëse llogarisim edhe rritjen e çmimit të naftës, i kushton shumë para.
Nga përllogaritjet e bëra, për Vesa News, tregon se më shumë i leverdis që të jetojë me prindërit.
“Marr 1 milion lekë në muaj (të vjetra), do doja që të dilja shtëpi me qira, por është shpenzim shumë i madh. Kam një vit që kërkoj një shtëpi me qira në Tiranë, por janë shumë shtrenjtë dhe nuk më del llogaria”, tregon ai.
Për Vesa News, ai ka treguar me detaje se përse një pagë prej 100 mijë lekësh, në ditët e sotme nuk “janë asgjë”.
Duke nisur nga fakti që paga minimale në Shqipëri është 34 mijë lekë, kur e vë përballë me 100 mijë lekë duket një diferencë shumë e madhe, por në analizën që do bëjmë më pas do të kuptohet që e vërteta është ndryshe.
“Marr 1 mln lekë në muaj. Përgjatë gjithë kësaj kohe kam parë për shtëpi me qira dhe minimumi janë 300 mijë lekë (të vjetra). Duke mos marrë aspak parasysh kushtet e këqija që kanë sot banesat, dhe që jepen me qira shumë shtrenjtë, me një llogari të thjeshtë, 300 mijë lekë qiraja, rreth 50 mijë lekë, në mos më shumë shkon drita dhe ujë. 150 mijë lekë shkojnë për ushqime, për shkak se unë gatuaj vetë, ikin sapo marr rrogën 500 mijë lekë. 100 mijë lekë më shkojnë për karburant, jo ndonjë shpenzim ekstra për makinën, për ndonjë defekt, marrim minimumi 50 mijë lekë. Unë ndihmoj dhe në shtëpi me rreth 100-150 mijë lekë. Pra në total shkojnë 800 mijë lekë. Më teprojnë 200 mijë lekë. Duke mos llogaritur kafen që shkojnë, 2-3 në ditë”, tha ai.
Pa asnjë hezitim dhe pa ndrojtje, i riu shprehet se kjo ka qenë edhe një pengesë për të krijuar një marrëdhënie.
“Po, është pengesë. Të shkosh në një drekë, do mendohesh 2 herë, sepse kushton, aq më tepër me rritjen e çmimeve”, shtoi i riu.
Pasi bëri këtë analizë, 28-vjeçari tregon se ndihet financiarisht i dobët dhe i pasigurt për të ardhmen.
Të vetmet shifra që janë në internet është një raport i INSTAT të bërë në 2017, ku konfirmojnë se shumica e të rinjve më të rinj (89 për qind e 15-19-vjeçarëve) jeton në familje me një bërthamë, me prindërit dhe motra e vëllezër të tjerë dhe 8 për qind jetojnë në familje nga dy ose më shumë familje bërthamë.
Pandemia, lufta, që u shoqëruan me rritjen e çmimeve, e bëjnë edhe më të zymtë të ardhmen.
Mirëpo, ky nuk është një problem që po haset vetëm në Shqipëri. Edhe në vende të tjera të botës, të ashtuquajtur, Gen Z fëmijët që kanë lindur midis viteve 1997-2012 – më i madhi është 26 vjeç kanë më shumë gjasa të jenë financiarisht të pasigurt sesa personat më të mëdhenj në moshë se ta. Të dhënat e bazuara deri më 13 nëntor 2022 konfirmuar se vetëm 34% e konsumatorëve të Gen Z e cilësuan veten si stabël ekonomikisht.
Disa statistika për gjeneratën Z
Vetëm 8% e studentëve janë shumë të sigurt se dinë se ku të kërkojnë mbështetje financiare
67% kanë vuajtur me probleme të shëndetit mendor për shkak të gjendjes së tyre financiare
32% e studentëve shkojnë në Instagram për këshilla/këshilla për mirëqenien financiare
69% mendojnë se qeveria duhet të jetë përgjegjëse për ofrimin e mbështetjes financiare shtesë për studentët gjatë krizës së kostos së jetesës
Nga ata studentë që ulin shpenzimet, 80% do të reduktojnë ushqimin jashtë, 48% alkoolin dhe 41% kozmetikën.
32% e studentëve do të donin këshilla se si t’i qasen bisedave rreth parave