Në Islam, Ramazani është një muaj në të cilin muslimanët këshillohen të përmbahen nga teprimet e çdo lloji, kryesisht përmes një agjërimi nga ushqimi dhe pijet.
Nutricionistja Amela Ivković O’Reilly, anëtare e Shoqatës së Nutricionistëve të Irlandës, Shoqatës së Nutritionistëve të Britanisë së Madhe dhe Shoqatës Mbretërore Mjekësore të Britanisë së Madhe, flet për përfitimet e agjërimit për shëndetin e njeriut dhe mënyrat e të ushqyerit gjatë Ramazanit.
Pastrimi dhe detoksifikimi i organizmit
“Agjërimi pushon sistemin tretës, mundëson pastrimin dhe detoksifikimin e organizmit dhe çon në një ndjenjë lehtësie dhe rritje të nivelit të energjisë. Gjithashtu, agjërimi është një antidot i shkëlqyer për të gjitha kënaqësitë tona të dëmshme. Nuk ka asgjë të keqe të shijojmë ushqimin që ne hamë, por marrja e tepërt e ushqimit për një kohë të gjatë e ngarkon shumë trupin. Gjatë agjërimit, sistemi ynë pushon nga sulmi i vazhdueshëm i ushqimit. Trupi e ridrejton energjinë që kurseni gjatë agjërimit drejt trajtimit dhe rikuperimit. Kjo energji çliron qelizat tuaja të toksinave, rigjeneron indet dhe organet dhe largon mbetjet natyrore metabolike të prodhuara edhe nga qelizat e shëndetshme. Agjërimi rrit nivelin e prodhimit të hormoneve njerëzore deri në 1200 për qind për gratë dhe 2000 për qind për burrat”, thotë Amela Ivković O’ Reilly.
Sipas saj, një agjërues ka nevojë për një dietë të pasur me lëndë ushqyese, e cila siguron energjinë e nevojshme për të gjitha funksionet e trupit gjatë jetës së përditshme dhe nuk ka asnjë periudhë tjetër të vitit kur kjo të jetë më e rëndësishme se në Ramazan.
“Gjatë orëve të agjërimit, kur nuk konsumohet asnjë ushqim apo pije, trupi përdor rezervat e karbohidrateve të ruajtura në mëlçi dhe muskuj dhe yndyrë për të siguruar energji pasi të jenë harxhuar të gjitha kaloritë nga ushqimi i konsumuar gjatë natës. Trupi nuk mund të ruajë ujë, kështu që veshkat ruajnë sa më shumë ujë duke reduktuar sasinë e humbur në urinë. Megjithatë, trupi nuk mund të shmangë humbjen e ujit kur shkoni në tualet, përmes lëkurës dhe kur merrni frymë dhe kur djersitni nëse është e ngrohtë”, thotë një nutricioniste e respektuar.
Shmangia e ushqimit të bardhë
Ajo shton se është e rëndësishme të shmangni ushqimin e përpunuar dhe të shpejtë, i cili përmban përbërës jo të shëndetshëm, si shurup misri fruktozë, MSG (për të përmirësuar shijen), shumë natrium dhe vajra të dëmshëm.
“Për të pasur energji për ditët e gjata të agjërimit dhe netët e gjata të lutjes, blini fruta dhe perime të prodhuara në vend nga fermerët në tregje. Kur hani ushqim që është i shëndetshëm dhe ushqyes, do të ndiheni shumë më mirë, më energjik dhe i kënaqur. Shmangni ushqime të bardha (bukë e bardhë, oriz i bardhë, sheqer i bardhë). Në vend të kësaj, zgjidhni bukë dhe makarona të bëra nga drithëra integrale si hikërror ose meli dhe oriz kaf”, thekson e intervistuara.
Ajo thekson se është e nevojshme të njihen ushqimet që janë të rëndësishme për hidratimin e trupit.
“Kur agjëroni, trupi ngadalë dehidratohet gjatë ditës, kështu që në periudhën në të cilën nuk jeni duke agjëruar, duhet të konsumoni ushqim që hidraton trupin tuaj dhe të shmangni ushqimet që çojnë në humbjen e ujit nga trupi. Frutat me një perqindje të ujit janë manaferrat, mund të pergatisni lëngje frutash dhe perimesh, komposto pa sheqer të shtuar, supa dhe ushqime të ziera. Evitoni përzierjet e kripura të erëzave dhe kriposjen e ushqimeve. Kufizoni marrjen e kafes sepse dehidraton organizmin, provoni një deri në dy filxhan kafe pas iftarit dhe asnjëherë gjatë Syfyrit”, këshillon Amela Ivković O’Reilly.
Reduktimi i karbohidrateve nga drithërat
Ajo pohon se shumë njerëz nuk konsumojnë mjaftueshëm acide yndyrore esenciale, të cilat i marrin përmes peshkut nga detet e ftohtë, d.m.th. peshku blu, sardelet, skumbri, si dhe duke konsumuar arra dhe fara.
“Ushqimi duhet të gatuhet me yndyra të shëndetshme, si gjalpë, ose gjalpë kokosi dhe vajrat me presim të ftohtë, si vaji i ullirit, duhet të përdoren ekskluzivisht për marinimin e ushqimit pas gatimit, sepse këto yndyrna janë të ndjeshme ndaj temperaturave të larta. Përdorni më shumë barishte, si borziloku, trumza, majdanozi dhe sherebela, të cilat ndihmojnë tretjen dhe reduktojnë përdorimin e kripës së tepërt. Përdorni kripë deti ose kripë Himalaje në vend të kripës komerciale, sepse dy të parat janë të cilësisë shumë më të lartë dhe janë burim i minerale të dobishme”, rekomandon një nutricioniste e shquar.
Gjithashtu, ajo sugjeron shmangien e ushqimeve të skuqura dhe të ëmbla, të cilat janë më të vështira për t’u tretur, veçanërisht nëse një vakt i tillë e prish agjërimin.
“Ushqimet e ziera si dhe të pjekura në skarë janë zgjedhja perfekte për këto vakte. Gjithashtu, reduktoni karbohidratet nga drithërat. Karbohidratet kthehen në sheqer, ndaj kur i hani kombinojini me ushqime të pasura me proteina, si fasulet, mishi, peshku apo vezët, për një vakt të ekuilibruar dhe sigurohuni që karbohidratet tuaja vijnë nga një shumëllojshmëri perimesh. Kur bëhet fjalë për ëmbëlsirat, shijimi i ëmbëlsirave tradicionale të Ramazanit nuk duhet të jetë një ritual i përditshëm. Në vend të ëmbëlsirave të ëmbla me shumë kalori, zgjidhni një sallatë frutash, me shtimin e arrave, një orë e gjysmë pas vaktit kryesor”, thotë intervistuesi.
Hurmat si centrale ushqyese
Ajo sugjeron të hahen perime dhe fruta të pasura me kalium për iftar, i cili është thelbësor për funksionimin e duhur të sistemeve të trupit, dhe disa nga rolet kryesore të tij përfshijnë reduktimin e ngërçeve dhe ruajtjen e ekuilibrit të lëngjeve dhe elektroliteve në trup.
“Ushqimet e pasura me kalium përfshijnë fasulet, perimet me gjethe të errëta, patatet, kungujt, kosin, avokadot, kërpudhat dhe bananet. Hurmat janë burime ushqyese, të cilat janë një burim i mirë i kaliumit, bakrit, manganit dhe fibrave, dhe një ushqim i shkëlqyer për energji të shpejtë. Mund të provoni edhe fruta të tjera të thata, si kajsitë, fiqtë, rrushin e thatë ose kumbullat e thata, të cilat gjithashtu ofrojnë fibra dhe lëndë ushqyese”, thotë Amela Ivković O’Reilly.
Sa i përket pijeve për iftar, ajo rekomandon ujë, çaj ose limonadë.
“Uji siguron hidratim pa kalori shtesë ose sheqerna të shtuara”.
Pijet me bazë frutash ofrojnë disa sheqerna natyrale dhe lëndë ushqyese dhe janë gjithashtu të mira për prishjen e agjërimit, por shmangni pirjen e shumë pijeve me sheqer të shtuar pas prishjes së agjërimit, pasi ato mund të ofrojnë shumë sheqer dhe kalori”, thekson dietologia e respektuar.
Zgjedhja në tubime
Ajo pohon se ngrënia e proteinave dhe perimeve në syfyr është mënyra më e mirë për të reduktuar urinë gjatë agjërimit.
“Shembuj të ushqimeve proteinike janë vezët, djathi, fasulet dhe mishi, peshku dhe ushqimet e detit. Tërshëra, meli, hikërrori janë drithëra me një përqindje të lartë të fibrave ushqyese, si dhe perimet dhe frutat, si brokoli, lulelakra, spinaqi, mollët, etj. dardha, kajsi, pjeshkë… Fibrat ushqyese janë të rëndësishme për shëndetin e sistemit tuaj të tretjes”, thotë e intervistuara.
Së fundi, ai tregon se shumë njerëz priren të hanë tepër kur hanë me të tjerët, gjë që është shumë e dëmshme.
“Jini të kujdesshëm për atë që vendosni në pjatën tuaj. Nëse nuk keni një përzgjedhje të madhe të ushqimeve të shëndetshme, kufizoni zgjedhjen tuaj në disa ushqime të shëndetshme dhe hani më shumë kur të ktheheni në shtëpi”, përfundon Amela Ivković O’Reilly.
