Kina ka publikuar letrën e saj të shumëpritur të pozicionit për luftën ruso-ukrainase, duke bërë thirrje për një armëpushim dhe bisedime midis dy palëve.
Konflikti dhe lufta “nuk i bëjnë mirë askujt”, tha Kina të premten në një dokument 12-pikësh që përkon me përvjetorin e parë të pushtimit rus të Ukrainës fqinje.
“Të gjitha palët duhet të qëndrojnë racionale dhe të ushtrojnë përmbajtje, të shmangin ndezjen e flakëve dhe rëndimin e tensioneve dhe të parandalojnë që kriza të përkeqësohet më tej apo edhe të dalë jashtë kontrollit”, thuhet në dokument.
Plani i publikuar nga ministria e jashtme bën thirrje për t’i dhënë fund sanksioneve perëndimore kundër Rusisë, krijimin e korridoreve humanitare për evakuimin e civilëve dhe hapa për të siguruar eksportet e grurit pas ndërprerjeve që shkaktuan rritje të çmimeve globale të ushqimeve vitin e kaluar.
Propozimi përpunon kryesisht qëndrimet e vjetra kineze, duke përfshirë se “sovraniteti, pavarësia dhe integriteti territorial i të gjitha vendeve do të garantohen në mënyrë efektive”.
U tha se termocentralet bërthamore duhet të sigurohen dhe se kërcënimi ose përdorimi i armëve bërthamore duhet të kundërshtohet.
Plani gjithashtu bën thirrje për t’i dhënë fund “mentalitetit të Luftës së Ftohtë”, termi standard i Pekinit për atë që e sheh si dominimin global të Shteteve të Bashkuara dhe ndërhyrjen e saj në punët e vendeve të tjera.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se Kievi duhet të bashkëpunojë me Kinën për të ndaluar luftën.
“Kina filloi të flasë për Ukrainën dhe kjo nuk është keq”, tha Zelensky. “Më duket se ka respekt për integritetin tonë territorial, çështjet e sigurisë”.
“Ne duhet të bashkëpunojmë me Kinën për këtë çështje… Detyra jonë është të bashkojmë të gjithë për të izoluar një të tillë”, shtoi ai.
Mihailo Podolyak, një këshilltar i lartë i presidentit të Ukrainës, tha se çdo plan për t’i dhënë fund luftës së Rusisë në Ukrainë duhet të përfshijë tërheqjen e trupave të Moskës përsëri në kufijtë e Ukrainës të epokës sovjetike të vitit 1991.
“Çdo ‘plan paqeje’ që përmban vetëm një armëpushim dhe, si rezultat, me një vijë të re demarkacioni dhe pushtim të vazhdueshëm të territorit ukrainas nuk ka të bëjë me paqen, por me ngrirjen e luftës, humbjen e Ukrainës [dhe] fazat e ardhshme të gjenocidit rus”, tha ai në postimin në Twitter.
“Pozicioni i Ukrainës është i njohur – tërheqja e trupave ruse në kufijtë në 1991,” tha ai.
Dokumenti prej 12 pikash nuk zbuloi nisma të reja dhe diplomatët dhe ekspertët perëndimorë reaguan me skepticizëm dhe zhgënjim, duke theksuar se Kina nuk është neutrale dhe nuk e ka dënuar pushtimin rus.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg tha se Pekini nuk është në një pozicion të mirë për të negociuar përfundimin e luftës.
“Kina nuk ka shumë besueshmëri sepse nuk ishte në gjendje të dënonte pushtimin e paligjshëm të Ukrainës”, u tha ai gazetarëve në Talin, duke shtuar se Pekini kishte nënshkruar një marrëveshje me presidentin rus Vladimir Putin disa ditë përpara pushtimit.
Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen mbështeti pikëpamjet e Stoltenberg, duke thënë se Kina nuk ndante një plan paqeje, por disa parime.
“Duhet t’i shikoni ato në një pamje të caktuar më të madhe, dhe kjo foto është ajo ku Kina tashmë ka marrë anën duke nënshkruar, për shembull, një miqësi të pakufizuar menjëherë përpara pushtimit,” tha ajo.
“Pra, ne do t’i shqyrtojmë parimet, natyrisht, por do t’i shikojmë ato në kontekstin që Kina ka marrë anë”, tha ish-ministrja gjermane e mbrojtjes.
Zëdhënësi i qeverisë gjermane theksoi se propozimit i mungojnë elementë të rëndësishëm, siç është thirrja për tërheqjen e forcave ruse.
