Kriza që fillimisht për shkak të pandemisë dhe më pas për shkak të agresionit rus kundër Ukrainës, përfshiu gjithë botën shkaktoi shqetësim të madh.
Analistët ekonomikë në mbarë botën kishin frikë se kriza dhe ulja e kostove do të çonin në pushime masive nga puna dhe një krizë edhe më të madhe.
Megjithatë, të dhënat e publikuara nga Eurostat tregojnë se, të paktën tani për tani, nuk ka asnjë arsye të madhe për t’u frikësuar.
Sipas këtyre të dhënave, në vitin 2022, 75 për qind (193.5 milionë) e personave të moshës 20 deri në 64 vjeç në Bashkimin Europian ishin të punësuar, që është përqindja më e lartë e personave të punësuar e regjistruar që nga fillimi i vitit 2009.
Shkalla e punësimit ra në 72 për qind në 2020 për shkak të pandemisë, por përqindja u rrit në 73 për qind një vit më vonë dhe u rrit më tej me dy pikë përqindje (pp) vitin e kaluar.
Ndër anëtarët e BE-së, 11 kishin norma punësimi mbi 78 për qind, që është një nga tre synimet e përcaktuara në planin e veprimit të Bashkimit Evropian deri në vitin 2030.
Holanda me 83 për qind, dhe Suedia dhe Estonia me 82 për qind secila kanë normat më të larta të punësimit, ndërsa normat më të ulëta janë regjistruar në Itali (65 për qind), Greqi (66 për qind) dhe Rumani (69 për qind).
Shkalla e mbikualifikimit në BE vitin e kaluar ishte 22 për qind, me 21 për qind për burrat dhe 23 për qind për gratë.
Mbikualifikimi është një term që i referohet punësimit të personave me arsim të lartë në profesione që nuk kërkojnë një nivel kaq të lartë arsimimi.
Me shpalljen e vitit 2023 si Viti Evropian i Aftësive, këto statistika mund të ndihmojnë në informimin e politikëbërësve se si po ecin njerëzit në BE për sa i përket aplikimit të kualifikimeve të tyre.
Ndër vendet e BE-së, shkalla e mbikualifikimit ishte më e larta në Spanjë (36 përqind), e ndjekur nga Greqia dhe Qiproja (32 përqind secila).
Nga ana tjetër, Luksemburgu (shtatë për qind), Suedia, Danimarka, Hungaria dhe Republika Çeke (14 për qind secila) shënojnë normat më të ulëta.
Në 19 nga 27 vendet e BE-së, gratë kishin norma më të larta rikualifikimi se burrat, me dallimet më të mëdha të regjistruara në Maltë (+11 pp), Qipro (+8 pp), Itali dhe Sllovaki (të dyja +7 pp).
Megjithatë, në tetë vende të BE-së, burrat kishin shkallë më të lartë të rikualifikimit dhe dallimet më të mëdha u regjistruan në vendet baltike: Lituani (+5 pp), Estoni dhe Letoni (+4 pp secila).
Në vitin 2017, Komisioni Evropian, Parlamenti Evropian dhe Këshilli prezantuan së bashku Planin e Veprimit të Shtyllës Evropiane të të Drejtave Sociale me qëllim promovimin e tregjeve të punës dhe sistemeve të asistencës sociale në të gjithë Evropën.
Për të arritur këtë qëllim, BE-ja ka vendosur tre synime për vitin 2030, një prej të cilave është arritja e një norme punësimi prej 78 për qind.
Vitin e kaluar, numri i të punësuarve të moshës 20 deri në 64 vjeç në BE arriti në 193,458,000, që përbënte 74,6 për qind të të gjithë personave në grupmoshën përkatëse.
Në vendet anëtare të BE-së, 11 vende raportuan një normë punësimi më të lartë se 78 për qind, ndërsa 11 vende ranë në rangun nga 70 në 78; pesë vendet e mbetura kishin norma punësimi nën 70 përqind.
Normat e punësimit në pesë vende anëtare të BE-së kaluan 81 për qind – Holanda kryeson me 82,9 për qind, e ndjekur nga Suedia (82,2), Estonia (81,9), Republika Çeke (81,3) dhe Malta (81,1).
Norma të ngjashme u regjistruan në vendet e EFTA-s me të dhëna të disponueshme – në Islandë (84.8), dhe në Zvicër (81.9) dhe Norvegji (80.9). Në të kundërt, Kroacia (69.7), Spanja (69.5), Rumania (68.5), Greqia (66.3) dhe Italia (64.8) kishin norma punësimi nën 70 përqind.
Si pjesë e angazhimit të tij për promovimin e punësimit gjithëpërfshirës, Plani i Veprimit i Shtyllës Evropiane të të Drejtave Sociale ka vendosur synimin për reduktimin e hendekut gjinor të punësimit.
Në vitin 2022, shkalla e punësimit të personave të moshës 20 deri në 64 vjeç në BE ishte 74.6 për qind.
Megjithatë, ka një hendek të madh midis shkallës së punësimit të burrave dhe grave.
Ndërsa shkalla e punësimit të meshkujve në BE ishte 80 përqind, shkalla e punësimit të femrave në BE ishte 69.3 përqind, duke rezultuar në një hendek gjinor në punësim prej 10.7 pikë përqindjeje.
Nëntë vende anëtare të BE-së kanë boshllëqe më të larta të punësimit gjinor sesa BE-ja në tërësi.
Këto vende përfshijnë Spanjën, Irlandën, Qipron, Poloninë, Maltën, Republikën Çeke, Rumaninë, Italinë dhe Greqinë.
Dallimet më të mëdha në punësim midis gjinive u regjistruan në Itali dhe Greqi, ku ishte pak më shumë se gjysma e popullsisë femërore të punësuar (55 dhe 55.9 përqind, respektivisht), krahasuar me rreth tre të katërtat e popullsisë mashkullore (74.7 dhe 76.9 përqind) përkatësisht.
Në përgjithësi, në të gjitha vendet anëtare të BE-së shkalla e punësimit të meshkujve është më e lartë se shkalla e punësimit të femrave.
Megjithatë, hendeku gjinor në punësim ishte relativisht i vogël në vendet baltike (Lituani, Letoni dhe Estoni) dhe Finlandë, me diferenca prej tre pikë përqindjeje ose më pak.
