Qindra mace kanë kaluar prej kohësh nëpër rrugët me kalldrëm të distriktit historik të Porto Rikos, duke u ndalur për t’u përkëdhelur herë pas here në kokë, ndërsa turistët dhe banorët e kënaqur bëjnë fotografi dhe ofrojnë copa ushqimi.
Macet janë aq të dashura saqë kanë edhe statujën e tyre në San Juan-in e Vjetër.
Por zyrtarët thonë se popullsia e tyre është rritur aq shumë sa Shërbimi i Parkut Kombëtar të SHBA-së dëshiron të zbatojë një “plan të menaxhimit të maceve me rreze të lirë” dhe po shqyrton opsionet që mund të përfshijnë heqjen e kafshëve.
Ideja ka zemëruar shumë njerëz, të cilët shqetësohen se macet do të vriten.
“Kjo është si Disney World për macet,” tha Alfonso Ocasio, i cili ka shkuar në Old San Juan që nga viti 2014 për të ushqyer macet disa herë në javë. “Unë nuk e di se si këta njerëz guxojnë të përballen me botën me propozimin e tyre.”
Macet e zeza, macet e bardha, basma dhe tabitë enden nëpër shtigjet bregdetare që rrethojnë fortesën historike të njohur si “El Morro” që ruante Gjirin e San Juan në epokën koloniale.
Ata të turpshëm struken në shkurre larg kamerave dhe duarve të njeriut, ndërsa të tjerët ulen në shkëmbinj aty pranë për t’u kujdesur ose për të parë kalimtarin teksa oqeani ulet pas tyre.
Ata njihen si mace “kalldrëm” ose “koloniale”, por jo të gjithë i duan ato.
“Takimet mes vizitorëve dhe maceve dhe aroma e urinës dhe feçeve janë … në kundërshtim me peizazhin kulturor,” shkruante Shërbimi i Parkut Kombëtar në planin e tij.
Agjencia tha se plani synon të përmirësojë “përvojën e vizitorëve”, të mbrojë burimet kulturore dhe natyrore, të reduktojë shqetësimet për shëndetin dhe sigurinë dhe të lehtësojë “çështjet e shqetësimit”. Ai gjithashtu vuri në dukje se macet ka të ngjarë të vrasin jetën e egër në zonë.
Zyrtarët deri më tani po ofrojnë dy opsione: Hiqni macet ose ruani status quo-në. Kjo e fundit do të përfshinte mirëmbajtjen e stacioneve të të ushqyerit, sterilizimin ose sterilizimin e maceve dhe heqjen e atyre që nuk janë etiketuar, punë e kryer aktualisht nga grupi jofitimprurës Save a Gato.
Të mërkurën mbrëma, dhjetëra njerëz u mblodhën për të parën nga dy takimet publike për këtë çështje. Por kur zyrtarët e Shërbimit të Parkut Kombëtar thanë se nuk do të kishte dëgjim dhe u kërkuan njerëzve të shkruanin vetëm komentet e tyre, turma shpërtheu në zemërim.
“Kjo nuk ka kuptim!”
“Kemi dyshime! Kemi pyetje!”
“Le t’i mbrojmë macet!”
Turma vazhdoi të bërtiste, duke kërkuar një dëgjim publik derisa zyrtarët u tërhoqën. Ata hapën dyert e një teatri të vogël ndërsa një aktivist i moshuar i fryu bilbilit të urgjencës së zinxhirit të çelësit për të grumbulluar turmën.
Njerëzit folën një nga një mes duartrokitjeve të forta. Shqetësimi i tyre më i madh ishte se macet do të eutanizoheshin, edhe pse Parku Kombëtar tha se po merrte ende komente publike dhe se çdo vendim do të bazohej në to.