Higjiena është një nga gjërat më të rëndësishme për t’u kujdesur, diçka që na ka kujtuar shumë kohët e fundit nga pandemia, por kjo është diçka që nuk i është kushtuar shumë vëmendje në të kaluarën, veçanërisht në epokën mesjetare ku qytetari mesatar do të lahej më shpesh sesa honoraret.
Higjiena në epokën mesjetare
Disa historianë argumentojnë se njerëzit në mbarë botën ishin shumë më të pastër gjatë epokës romake në krahasim me epokën mesjetare. Shumë pandemi dhe epidemi ndodhën brenda epokës mesjetare, dhe mjaft qesharake, njerëzit nuk laheshin aq shpesh edhe nëse e dinin se, në kohën e tyre, higjiena ishte arma më e mirë në luftimin e sëmundjeve të tilla.
Larja konsiderohet si forma më e vjetër e larjes pasi kjo ishte forma më e lehtë dhe më e arritshme e pastrimit të trupit. Vetëm shumë të pasurit ishin në gjendje të përballonin banjot personale, ndërkohë që shumica e njerëzve zienin ujë në kazanin e tyre të gatimit dhe lanin ose notonin në çdo ujë të ëmbël përreth tyre, raporton History of Yesterday.
Royals e ndyrë
Shumë mbretër e shihnin veten si mbi të gjithë të tjerët, duke qenë aq të veçantë sa kishin një atmosferë rreth tyre, e cila do të zhdukej nëse laheshin. Të tjerë besonin se ishte e pamundur që ata të ndoten pasi ishin mbretër hyjnor. Duket se shumica e familjes mbretërore gjetën një justifikim për të justifikuar moslarjen, por nga dollapi dolën vetëm një grusht honorarësh, duke pranuar se janë larë vetëm nja dy herë gjatë gjithë jetës së tyre.
Një shembull është Mbretëresha Isabella e Kastiljes (1451-1504), e cila pranoi se ishte larë vetëm dy herë gjatë jetës së saj. Hera e parë ishte kur ajo lindi, gjë që nuk vlen për mendimin tim dhe hera e dytë ishte para dasmës së saj.
Problemi këtu është se deklarata përmend vetëm larjen dhe jo larjen dhe ky është keqkuptimi që shumë njerëz gabojnë. Larja, ose në mënyrat tona moderne të bësh dush, është mënyra më e mirë për t’u pastruar, por kohët ishin ndryshe në atë kohë. Vetëm sepse një mbretëror nuk do të lahej për një e tërë vit kjo nuk do të thotë se ata nuk do të lajnë duart, fytyrën ose pjesë të tjera të trupi.
Larja shihej më shumë si një ritual fetar i pastrimit të trupit dhe shpirtit, me fjalë të tjera, e veçantë dhe diçka e veçantë duhet të ndodhë në raste të rralla, kjo mund të jetë një logjikë për të shpjeguar larjen e rrallë. Në të njëjtën kohë, mentaliteti i honorarëve ishte krejt i ndryshëm kur bëhej fjalë për higjienën. Ata ndoshta po mendonin se nëse nuk po ecin përreth dheut, nuk do të mund të ndoten, por higjiena nuk funksionon kështu.
Pavarësisht se sa larg qëndrojmë nga papastërtia, trupat tanë ende arrijnë të grumbullojnë grimcat e papastërtive dhe më e rëndësishmja bakteret. Trupat tanë janë si një sfungjer për bakteret dhe çdo gjë që prekim ne fshijmë papastërtitë e saj. Kjo ishte padyshim diçka për të cilën mbreti Louis XIV i Francës (1643–1715) (i njohur si Mbreti i Diellit) nuk ishte në dijeni.
Mbreti Louis ishte gjithashtu një avokat i larjes dy herë gjatë jetës së tij, por edhe një herë kjo nuk ndodhi do të thotë se ai nuk ka përdorur alternativa. Gjatë shekujve 17 dhe 18, frëngjisht aristokratët përpiqeshin të shmangnin larjen sa më shumë që të ishte e mundur. Për të zëvendësuar ujin dhe sapunin, ata përdorën pluhur për fytyrën, vajra natyralë dhe parfume për të fshehur të gjithë papastërtinë dhe aromën e grumbulluar.
Luigji XIV do të vinte grimin e tij çdo mëngjes dhe do të përdorte gjysmë shishe parfumi që mjaftonte që e gjithë kështjella të nuhaste praninë e tij. Thuhet se mbreti kishte frikë nga uji për disa arsye dhe të vetmet herë që lahej ishte kur ishte i dehur kot, ky do të ishte momenti kur shërbëtorët e tij do ta detyronin të lahej.
Nuk ka të dhëna të sakta historike për të konfirmuar nëse këta anëtarë mbretërorë laheshin kaq rrallë, por duket e besueshme. Megjithatë, duhet të kujtojmë se në letërsinë bashkëkohore mesjetare larja dhe larja perceptohen ndryshe./ History of Yesterday.
