Laureatja iraniane e Çmimit Nobel për Paqe, Shirin Ebadi tha se vdekja në paraburgim e një gruaje të re kurde iraniane vitin e kaluar ka ndezur një “proces revolucionar” të pakthyeshëm që përfundimisht do të çonte në kolapsin e Republikës Islamike.
Sundimtarët klerikë të Iranit janë përballur me trazira të gjera që kur Mahsa Amini vdiq në paraburgimin e policisë së moralit më 16 shtator, pasi ajo u arrestua për “veshje të papërshtatshme”.
Irani ka fajësuar për vdekjen e Amini problemeve ekzistuese mjekësore dhe ka akuzuar Shtetet e Bashkuara dhe armiq të tjerë që nxisin trazirat për të destabilizuar strukturën klerikale.
Siç kanë bërë në të kaluarën përballë protestave në katër dekadat e fundit, sundimtarët e vijës së ashpër të Iranit kanë goditur ashpër. Autoritetet kanë dhënë dhjetëra dënime me vdekje për njerëzit e përfshirë në protesta dhe kanë kryer të paktën katër varje, në atë që aktivistët e të drejtave thonë se synon të frikësojë njerëzit dhe t’i mbajë ata larg rrugëve.
Një kritik i vendosur i strukturës klerikale që ka sunduar në Iran që nga Revolucioni Islamik në 1979, Ebadi ka qenë një nga mbështetëset më të hapura të demonstratave antiqeveritare.
Ashtu si shumë kritikë të sundimtarëve klerikë të Iranit, Ebadi beson se vala aktuale e protestave ka qenë sfida më e guximshme për legjitimitetin e institucionit deri më tani.
“Ky proces revolucionar është si një tren që nuk do të ndalet derisa të arrijë destinacionin e tij përfundimtar,” tha Ebadi e cila fitoi Çmimin Nobel për Paqen në vitin 2003 për punën e saj në mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe që ka qenë në mërgim në Londër që nga viti 2009.
Revolucioni i vitit 1979 rrëzoi Shahun e Iranit, Mohammad Reza Pahlavi, një monark laik aleat me Perëndimin, dhe çoi në formimin e një Republike Islamike.
Me protestat e fundit që e çojnë Iranin në një epokë të thellimit të krizës midis sundimtarëve dhe shoqërisë në përgjithësi, vdekja e Amini ka zbutur zemërimin e viteve të shumë iranianëve për çështje që variojnë nga mjerimi ekonomik dhe diskriminimi ndaj pakicave etnike deri tek shtrëngimi i kufizimeve sociale dhe politike.
