Agjencia shëndetësore e sëmundjeve infektive të BE-së e ka lidhur një shpërthim të botulizmit në të gjithë Evropën me një procedurë të diskutueshme për humbjen e peshës të praktikuar në Turqi, e këshilluar fuqimisht nga ekspertët mjekësorë dhe autoritetet e BE-së.
Neurotoksina botulinum (BoNT) – e njohur edhe si botox – zakonisht lidhet me ndryshime estetike si reduktimi i rrudhave dhe vijave të vrenjtura, si dhe ngritja e vetullave.
Por kohët e fundit, një tjetër përdorim më pak i njohur është popullarizuar: botoksi për humbje peshe.
Procedura konsiston në injektimin e BoNT në muskujt e stomakut për të ngadalësuar tretjen dhe për ta bërë trupin të ndjehet i ngopur për periudha më të gjata.
Pas administrimit, efekti mendohet të zgjasë për rreth tre muaj.
Pavarësisht pretendimeve të bëra nga klinikat që ofrojnë procedurën, nuk ka asnjë provë të dokumentuar për të mbështetur efektivitetin e botoksit gastrik për humbje peshe.
Për më tepër, këto praktika tani janë lidhur me një shpërthim të fundit të botulizmit, një sëmundje e shkaktuar nga një toksinë që sulmon nervat e trupit duke krijuar vështirësi në frymëmarrje, paralizë muskulore dhe në disa raste vdekje.
Që nga fundi i marsit 2023, Qendra Evropiane për Parandalimin dhe Kontrollin e Sëmundjeve (ECDC) ka lidhur 87 raste të botulizmit me injeksionin intragastrik të BoNT.
Të gjitha rastet e raportuara në Evropë deri më tani përfshinin njerëz që kanë udhëtuar në Turqi dhe kanë kaluar nëpër ndërhyrje mjekësore për t’i ndihmuar ata të humbin peshë.
Klinikat private në Turqi e reklamojnë si më të përballueshme në krahasim me vendet e tjera, me një diferencë çmimi prej 40% ose 50%.
Dallimi në çmim midis Turqisë dhe vendeve të tjera është kryesisht për shkak se Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave (FDA) dhe Agjencia Evropiane e Barnave (EMA) nuk e miratojnë përdorimin e BoNT për humbje peshe.
Çdo përdorim i botox-it për trajtimet e humbjes së peshës konsiderohet “jashtë etiketës”, që do të thotë përdorimi i një ilaçi ose terapie të caktuar për një indikacion, grupmoshë ose dozë të pamiratuar në krahasim me kushtet e miratimit të marketingut të dhënë nga autoritetet rregullatore.
Përdorimet jashtë etiketës të përshkruara nga mjekët janë të ligjshme, por jo aq të zakonshme për procedurat kozmetike.
Në të njëjtën kohë, përdorimet jashtë etiketës nuk mund të reklamohen nga kompanitë farmaceutike dhe mjekët që i përshkruajnë ato janë gjithashtu përgjegjës për efektet anësore të mundshme.
Ndërsa botulizmi nuk është një sëmundje e zakonshme, ai mund të jetë ende shumë i rrezikshëm.
Sipas ECDC, normat e botulizmit në BE janë përgjithësisht të ulëta, me rreth 200 raste çdo vit – 0.03 raste për 100,000 njerëz.
Ekzistojnë pesë lloje të ndryshme të botulizmit, disa prej të cilave ndodhin natyrshëm, siç është botulizmi i shkaktuar nga ushqimi i kontaminuar ose botulizmi i foshnjave kur sporet mbijnë brenda zorrëve të foshnjave nën një vjeç.
Lloji që lidhet me shpërthimin evropian quhet botulizëm jatrogjen dhe nuk shkaktohet nga mjete natyrale, por nga administrimi i tepërt i toksinave BoNT gjatë procedurave mjekësore ose kozmetike.
Ndërsa rastet e këtij lloji të botulizmit të shkaktuar nga ndërhyrjet mjekësore janë të rralla, ato mund të jenë shumë të rënda, me simptoma të tilla si lodhje, dobësi, shikim të paqartë dhe vështirësi në gëlltitje dhe frymëmarrje.
Në disa raste, njerëzit e infektuar kërkojnë trajtim intensiv dhe administrim të anti-toksinës botulinum.
Edhe kur këto trajtime janë të disponueshme, shërimi i plotë zakonisht zgjat me javë deri në muaj.
ECDC inkurajon qytetarët e BE-së që të shmangin trajtimet e humbjes së peshës në Turqi dhe paralajmëron për rreziqet e zhvillimit të botulizmit që kjo sjell për momentin.
