Një kokë guri 200 kg do të kthehet në Peru, ku u gdhend 2500 vjet më parë, pasi u kap nga doganierët zviceranë.
Zvicra ia dorëzoi këtë “pronë të rëndësishme kulturore” nga kultura parakolumbiane Chavín (rreth 1200-550 pes) ambasadorit peruan të mërkurën, tha Zyra Federale e Kulturës në një deklaratë.
Skulptura ishte zbuluar në vitin 2016 nga doganierët kur një individ ishte përpjekur ta fuste në Zvicër si “pronë jo kulturore”, duke kaluar nëpër autostradën doganore Basel-Weil am Rhein, midis Zvicrës dhe Gjermanisë.
Pas këqyrjes së dokumenteve dhe objektit, doganierët kanë konstatuar se bëhet fjalë për pasuri kulturore të padeklaruar.
Një hetim ka treguar se ajo ishte një nga kokat e mëdha të gdhendura në gurë – të njohura si “kokat e gozhduara” – nga kultura parakolumbiane e Chavín, e cila u zhvillua midis viteve 1200 dhe 550 para Krishtit, në një luginë të lartë në Andet peruane. Kjo kulturë i paraprin Perandorisë Inkase me rreth dy mijëvjeçarë.
Peruja është prekur fuqishëm nga plaçkitja dhe shkatërrimi i vendeve të saj arkeologjike. Objektet parakolumbiane, si skulptura e kthyer, janë ndër kategoritë e pronës kulturore peruane më të rrezikuara, sipas Zyrës Federale të Kulturës.
Zvicra dhe Peruja janë palë në Konventën e UNESCO-s të vitit 1970 mbi Mjetet e Ndalimit dhe Parandalimit të Importit, Eksportit dhe Transferimit të Paligjshëm të Pronësisë së Pasurisë Kulturore.
Për të promovuar bashkëpunimin e tyre në këtë fushë, të dy vendet kanë lidhur një marrëveshje dypalëshe për importin dhe kthimin e pasurisë kulturore, e cila ka hyrë në fuqi në vitin 2016. “Ky rikthim nënvizon angazhimin e përbashkët të Zvicrës dhe Perusë për të luftuar kundër transferimit të paligjshëm të pasurisë kulturore”, bëri të ditur Zyra Federale e Kulturës.
Në vitin 2007, për të ndihmuar në luftimin e shkatërrimit dhe tregtisë së paligjshme të pronës kulturore, Këshilli Ndërkombëtar i Muzeve publikoi një “Listë të Kuqe të Antikiteteve Peruane në Rrezik”. Gdhendjet parakolumbiane të gurit si “kokat e gozhduara” përfshihen në kategoritë e pronës kulturore peruane me rrezik të lartë.
