Që nga marrja e kontrollit të të gjithë Afganistanit në gusht 2021, talibanët i kanë kufizuar vazhdimisht të drejtat e grave, pavarësisht se kanë premtua se sundimi i tyre do të ishte më i butë se koha kur sundimtarët islamikë e drejtonin vendin për herë të fundit më vitet 1990. Mirëpo, një gjë e tillë nuk ka ndodhur. BBC sjell një kronologji të gjithë vendimeve që ata kanë marrë dhe se si këto rregulla kanë ndikuar në jetën e grave.
Shtator 2021: Talebanët njoftojnë një të përkohshme të re qeveria – është e gjitha mashkull; menjëherë pas kësaj, ata njoftojnë se vajzat do të jenë përjashtuar nga shkollat e mesme. Punëtorët femra të qeverisë së Kabulit janë i tha të qëndrojnë në shtëpi nëse puna e tyre nuk mund të mbushet nga një njeri
Nëntor 2021: Talibanët ndalojnë shfaqjen e grave në emisionet televizive më Afganistani
Dhjetor 2021: Ata ndalojnë udhëtimet e gjata vetëm për gratë, që do të thotë gratë nuk mund të dalin në mënyrë të pavarur dhe duhet të shoqërohen nga një mashkull i afërt nëse ata janë duke udhëtuar për më shumë se një distancë të caktuar
Mars 2022: Në një kthesë të çastit të fundit, vajzave të shkollës së mesme u ndalohet të ndjekin mësimin.
Maj 2022: Gratë dhe vajzat janë urdhëruar të veshin hixhabin/
Tetor 2022: Talibanët ndalojnë gratë nga studimi i shumë lëndëve universitare
Nëntor 2022: Ata ndalojnë gratë nga parqet e Kabulit
Dhjetor 2022: Ato ndalojnë studentet femra nga universitetet dhe gratë nga puna me organizata jo- qeveritare
Nisur nga këto zhvillime, BBC i ka dedikuar një shkrim të vecantë me histori të ndryshme të vajzave që kanë rrëfyer se si është tani më jeta e tyre e re.
Historia vjen nga një rrobaqepëse në Afganistan, i cili ishte e njohur për dizajnet e saj tradicionale dhe shumëngjyrëshe. Gruaja, e cila është në të 30-at, ishte e vetmja që fitonte të ardhura në familjen e saj.
“Nuk kam asgjë për të bërë kur ngrihem në mëngjes; Bëj lutjen time, përgatis mëngjesin dhe pastroj shtëpinë. Dyqani im është i mbyllur. Gratë nuk lejohen të punojnë. Klientët më pyesin vazhdimisht pse e kam mbyllur dyqanin tim dhe u them se nuk mund ta hap, por mund t’i përgatis rrobat në shtëpinë time. Unë nuk mund të kem të gjithë dyqanin tim në shtëpinë time, megjithatë, sepse shtëpia ime është e vogël, dhe kam vetëm një makinë të thjeshtë që mund ta përdor atje. Mund të qep vetëm rroba të thjeshta në shtëpinë , jo fustanet e nusërisë apo fustanet e festës, sepse nuk i kam pajisjet. Pas marrjes së kontrollit [të talebanëve], e kisha transferuar dyqanin tim nga tregu në një fshat, por edhe në fshat erdhën fizikisht dhe më kërkuan të mbyllja dyqanin. U shpjegova se kisha një kontratë njëvjeçare me pronarin dhe se jam i vetmi që e kam familjen në shtëpi. Ata thanë se kishin urdhra nga udhëheqësit e tyre dhe se gratë nuk lejoheshin të punonin.”, tregon ajo.
Omaro-Taha, është një mësues në një Medrese (shkollë fetare). Ajo është gjithashtu një studente e vitit të parë në shkollën e mjekësisë. Ndryshe nga shumica e grave nga të cilat kanë rrëfyer historinë, ajo thotë se ndihet më e lirë nën talebanët.
“Jemi shumë të lumtur për sigurinë. Tani është shumë mirë. Jemi të lumtur për ndarjen nga mjedisi i studimit. [Gratë] mund të ndjehen të lira dhe mund të studjojnë më mirë se në të kaluarën. Është pjesa e fesë sonë, gjithashtu, që duhet të ketë vende të ndara për të dyja gjinitë” është shprehur ajo.
Një ish oficere policie që është gjithashtu studente, ka qenë në gjendje të bëjë punën e saj që kur talebanët morën pushtetin.
Gruaja, e cila është 23 vjeç dhe ka zgjedhur të qëndrojë anonime, tha se para marrjes së kontrollit do të ngrihej në orën 05:30, do të bënte disa ushtrime dhe pastaj do të kalonte 30 deri në 40 minuta duke u përgatitur për të shkuar në punë.
“Por tani, për fat të keq, nuk kam asgjë për të bërë; Nuk kam ndonjë program specifik dhe do të rrija në shtëpi gjithë ditën, sepse nuk na lejohet të shkojmë në punë, universitet ose të bëjmë ndonjë lloj veprimtarie.”, tha ajo.
E reja vinte në zyrën e saj në orën 08:00, vishte uniformën dhe fillonte të punonte, por kjo nuk është më e mundur.
“Do të kishim qenë të zënë duke ndihmuar dhe duke u shërbyer njerëzve të vendit tonë. Por, për fat të keq, nuk mund të bëj më asgjë për veten time.”, zbuloi 23 vjecarja.
