Pas vizitës së tyre në Tiranë nga data 29 qershor deri më 1 korrik 2022, bashkë-raportuesit e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës (PACE) për monitorimin e detyrimeve dhe angazhimeve nga Shqipëria, Joseph O’Reilly (Irlandë, EPP/CD) dhe Asim Mollazada (Azerbajxhan, KE/DA), përshëndetën progresin e shënuar në lidhje me reformën në drejtësi dhe luftën kundër korrupsionit, por theksuan nevojën e zbatimit të qëndrueshëm për të prodhuar rezultatet e prekshme që priten nga shoqëria shqiptare.
Bashkë-raportuesit përshëndetën veçanërisht zgjatjen e fundit të mandatit të organeve për vettingun e gjyqësorit të Shqipërisë, pasi numri i lartë i shkarkimeve nga vetingu nënvizon nevojën e vazhdueshme për këtë procedurë. Ata gjithashtu përshëndetën faktin që organet speciale për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar tashmë janë krijuar plotësisht dhe funksionale, gjë që raportuesit shpresojnë se tani do të rezultojë në një rritje të dukshme të aktakuzave dhe dënimeve për – veçanërisht të nivelit të lartë – të korrupsionit. “Fakti që Shqipëria ka ende rezultate shumë të ulëta në Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit të Transparency International dhe madje ka zbritur në renditje në vitin 2021, nënvizon këmbënguljen e korrupsionit në Shqipëri dhe nevojën që të gjithë aktorët të shtojnë përpjekjet e tyre në luftën kundër këtij kërcënimi për funksionimin e Institucionet demokratike të Shqipërisë”, theksuan bashkë-raportuesit.
Pavarësisht progresit të vazhdueshëm në lidhje me funksionimin e institucioneve demokratike, mjedisi mediatik mbetet një burim shqetësimi për raportuesit. Duke përshëndetur garancitë e mazhorancës qeverisëse se nuk synon të ndjekë më paketën e diskutueshme të shpifjes, ata kërkuan që këto amendamente të ligjit për mediat të hiqen tashmë zyrtarisht nga rendi i ditës së parlamentit pasi vazhdojnë të jenë të varura si ‘shpatë’ të mjedisit mediatik. Në të njëjtën kohë, ata u kërkuan mediave shqiptare të krijojnë një sistem të duhur të mekanizmave vetërregullues për të forcuar raportimin etik.
Bashkë-raportuesit mirëpritën që, që nga vizita e tyre e fundit, opozita ishte rikthyer plotësisht në parlament. Megjithatë, ata shprehën shqetësimin për vështirësitë brenda partisë kryesore opozitare dhe rrezikun që kjo mund të përhapet në mjedisin politik kombëtar, i cili mund të minojë funksionimin pluralist të institucioneve demokratike të vendit. “Të gjitha demokracitë kanë nevojë për një opozitë që funksionon mirë për të siguruar një sistem të duhur kontrollesh dhe balancash. Prandaj i bëjmë thirrje Partisë Demokratike që të kapërcejë mosmarrëveshjet e brendshme dhe të luajë rolin e saj të rëndësishëm në qeverisjen e vendit. Në këtë duhet të përfshihen të gjitha palët”, theksuan ata.
Së fundmi, raportuesit vlerësuan shoqërinë multikulturore dhe fetare të Shqipërisë, si dhe dominimin e grave në kabinetin e Shqipërisë, duke nënvizuar rolin e spikatur që gratë luajnë në jetën politike të vendit.
